O Autorce
Jane Austen (ur. 16 grudnia 1775 w Steventon w Wielkiej Brytanii, zm. 18 lipca 1817 w Winchester) – pisarka angielska.
Autorka powieści opisujących życie angielskiej klasy wyższej z początku XIX wieku. Mimo że sama wiodła stosunkowo odosobnione życie na prowincji w hrabstwie Hampshire, nie pozbawiło ją to zmysłu obserwacji i nie zubożyło dramaturgii jej utworów. Ich fabuła najczęściej dotyczy zamążpójścia i związanych z tym problemów społecznych (sama Austen nigdy nie wyszła za mąż). Celna obserwacja i żywa prezentacja psychiki kobiet czyni z powieści Austen coś więcej niż romanse. Reputację dobrej pisarki zyskała już za życia - jej powieści chwalił m.in. Walter Scott.
Jane Austen nigdy nie wyszła za mąż, jednak miała kilka flirtów i sympatii, które sprowadzają się głównie do trzech osób. Na przełomie 1795 i 1796 roku Jane poznała Irlandczyka Thomasa Lefroya, z którym flirtowała na trzech balach, po czym oficjalnie znajomość się skończyła. Jednak ostatnio pojawiły się informacje, że związek mógł trwać dłużej, zaś Jane mogła być znacznie bardziej zaangażowana, niż wynikałoby to z tonu nielicznych listów, które się zachowały.
Druga miłość jest jeszcze bardziej tajemnicza. Podczas jednej z corocznych podróży nad morze, która miała miejsce, gdy rodzina Austenów mieszkała w Bath, Jane poznała miłego, młodego człowieka, który, według słów Cassandry, zakochał się w Jane i ewentualne oświadczyny z jego strony z pewnością byłyby przyjęte. Okoliczności jednak sprawiły, że młodzieniec musiał wyjechać, zaś jedyne informacje o nim, jakie później dotarły do sióstr, donosiły o jego śmierci.
W grudniu 1802 roku Jane i Cassandra odwiedziły znajomych w Hampshire, państwa Bigg z Manydown, i wtedy to Harris Bigg-Wither, młodszy o 6 lat od Jane, oświadczył się jej. Jane przyjęła oświadczyny, jednak następnego dnia zmieniła zdanie i z Cassandrą w pośpiechu powróciła do Bath. Jane miała wtedy 27 lat i była uważana za starą pannę, więc nic dziwnego, że przyjęła oświadczyny zamożnego człowieka, który mógłby zapewnić jej dobrobyt, jednakże Harris Bigg-Wither nie odznaczał się ani urodą, ani intelektem, więc nie dziwi też fakt, że ostatecznie zmieniła zdanie.
Edward zaproponował matce, by zamieszkała w należącej do niego Chawton Cottage, leżącej niedaleko posiadłości Chawton House, którą również odziedziczył i w 1809 roku panie Austen, Cassandra, Jane i Martha Lloyd przeniosły się do Hampshire. Powrót w rodzinne strony dobrze wpłynął na Jane – wprowadziła poprawki do Rozważnej i romantycznej, która w 1811 została zaakceptowana do druku i wydana jako dzieło "pewnej damy". Dobre recenzje oraz zarobek wysokości 140 funtów skłonił Jane do wysłania wydawcy Dumy i uprzedzenia. Powieść została wydana w 1813 roku, gdy pisarka pracowała już nad kolejną powieścią – Mansfield Park, który ukazał się drukiem w maju 1814 roku. Obie powieści odniosły sukces, zaś Jane zaczęła pisać Emmę (wydaną w grudniu 1815 roku), zaś w sierpniu 1816 roku rozpoczęła pracę nad Perswazjami, które skończyła pisać rok później.
Jane nie afiszowała się z tym, że pisze i ukrywała swoje notatki, gdy ktoś się zbliżał. Podobno przed nadchodzącymi ludźmi ostrzegały ją skrzypiące drzwi pokoju.
Jane często jeździła w odwiedziny do braci oraz przyjaciół. Bardzo lubiła swoje bratanice i bratanków, szczególnie córkę Jamesa z pierwszego małżeństwa, Anne, oraz Fanny Knight, córkę Edwarda.
Na początku 1816 roku, gdy Jane zaczęła pracę nad powieścią Sanditon, zaczęła się źle czuć. W maju za radą lekarza przeniosła się z siostrą do Winchesteru, jednak choroby nie udało się pokonać i Jane Austen zmarła 18 lipca 1817 roku w wieku 41 lat. Przyczyna śmierci nie jest znana. Najczęściej mówi się o chorobie Addisona. Jane została pochowana w katedrze w Winchester 24 lipca. Po śmierci siostry Henry oddał do druku Perswazje i Opactwo Northanger. Były to pierwsze powieści wydane pod nazwiskiem Jane Austen.
Twórczość
Wydane u nas:
- Duma i uprzedzenie
Emma
Lady Susan
Lady Susan; Watsonowie; Sanditon
Listy wybrane Jane Austen
Mansfield Park
Mądrość i dowcip Jane Austen
Opactwo Northanger
Perswazje
Rozważna i romantyczna
Sanditon
Powieści Jane Austen mają liczne kontynuacje, na ogół utrzymane w konwencji typowego współczesnego romansu. Pozycje przełożone na język polski:
- Julia Barret: Zarozumiałość (cd. Dumy i uprzedzenia), Trzecia siostra (cd. Rozważnej i romantycznej)
- Joan Austen-Leigh (cioteczna prawnuczka Jane Austen): Świat Emmy (cd. Emmy), Emma i inni (cd. Świata Emmy)
- Emma Tennant: Zakochana Emma (cd. Emmy), Pemberley (cd. Dumy i uprzedzenia), Niedobrana para (cd. Pemberley), Eleonora i Marianna (cd. Rozważnej i romantycznej)
- Joan Aiken: Córka Elizy (cd. "Rozważnej i romantycznej")
W oryginale:
Novels
- Sense and Sensibility (1811)
Pride and Prejudice (1813)
Mansfield Park (1814)
Emma (1815)
Northanger Abbey (1817)
Persuasion (1817)
Unfinished Novels
- Lady Susan (1871)
The Watsons (1871)
Sanditon (1925)
Lesley Castle: An Unfinished Novel in Letters (2009)
Collections
- Love and Freindship: And Other Early Works (1922)
Catharine: And Other Writings (1993)
Juvenilia (2002)
Non fiction
- Letters Of Jane Austen (1884)
Jane Austen's Letters To Cassandra (1932)
Short stories
- Pride and Prejudice (excerpt) (1813)
Books about Jane Austen
- The Novelist by Howard Fast
Jane Austen (1938) by Elizabeth Jenkins
Jane Austen (1951) by Sylvia Townsend Warner
The Novels Of Jane Austen (1963) by Robert Liddell
Jane Austen: 'Emma': A Casebook (1968) by David Lodge aka Jane Austen's "Emma": Selection of Critical Essays (Casebook S.)
The Double Life of Jane Austen (1972) by Jane Aiken Hodge
Only a Novel: The Double Life of Jane Austen (1972) by Jane Aiken Hodge
Jane Austen and Her World (1977) by Marghanita Laski
A Little Bit of Ivory: A life of Jane Austen (1977) by Elfrida Vipont
Letters to Alice: On First Reading Jane Austen (1984) by Fay Weldon
Jane Austen: Literary Lives (1986) by Marghanita Laski
Austen's Boyd: A study of the heroes in Pride and Prejudice and Sense and Sensibility (1997) by Debra White Smith
Jane Austen: A Life (1997) by David Nokes
Jane Austen (2001) by Carol Shields
In the Footsteps of Jane Austen (2003) by Janet Aylmer
Ciekawostki
Jane Austen i Filmweb.
Strony www:
http://www.janeausten.co.uk/
http://janeausten.pl/
http://www.janeausten.org/